Đỗ Viết Đại, 54 tuổi, là chủ cơ sở kinh doanh vàng bạc đá quý Đức Long tại đường Phạm Văn Hai, phường Tân Sơn Nhất, TP HCM. Ba năm trước, Đại từng bị TAND tỉnh Quảng Nam (cũ) phạt 1 tỷ đồng vì vận chuyển trái phép tiền tệ sang Campuchia. Tuy nhiên, ông ta không dừng lại mà tiếp tục cùng Nguyễn Thị Kim Ngân, 48 tuổi – người sống như vợ chồng với Đại – tổ chức hoạt động thu đổi ngoại tệ trái phép quy mô lớn.
Vào tháng 4/2024, lực lượng công an tiến hành khám xét tiệm vàng Đức Long. (Ảnh: Công an cung cấp)
Theo cơ quan điều tra, Đại đóng vai trò kết nối với các đầu mối tại Campuchia, thỏa thuận phí và điều phối hoạt động của đường dây. Trong khi đó, Ngân trực tiếp quản lý giao dịch, phối hợp với một phụ nữ tên Duyên (bà Mười, quốc tịch Campuchia, hiện chưa bị bắt) để trung chuyển tiền qua biên giới. Địa điểm giao dịch là một căn nhà không biển hiệu trên đường Cách Mạng Tháng Tám, gần tiệm vàng Đức Long, nơi luôn có hai nhân viên túc trực để nhận – giao tiền, ghi chép sổ sách và báo cáo qua các nhóm chat kín trên Telegram.
Quy trình vận chuyển tiền được tổ chức chặt chẽ. Mỗi sáng, Duyên gửi thông tin số tiền và số điện thoại của khách qua nhóm chat để nhóm của Ngân giao tiền tại TP HCM. Sau khi nhận tiền, khách phải xác nhận “nhận đủ tiền” qua tin nhắn gửi đến Ngân, sau đó Ngân chụp màn hình gửi lại cho Duyên để hoàn tất giao dịch. Ngược lại, khi chuyển tiền từ Việt Nam sang Campuchia, khách nộp tiền tại “trụ sở” của Ngân, nhân viên thông báo qua Telegram để Duyên trả tiền cho người nhận bên Campuchia.
(Ảnh cắt từ màn hình)
Từ ngày 1/12/2023 đến 5/4/2024, đường dây này đã chuyển gần 11 triệu USD và hơn 2.000 tỷ đồng từ Campuchia về Việt Nam, đồng thời chuyển hơn 8 triệu USD và 35 tỷ đồng từ Việt Nam sang Campuchia. Tổng cộng, dòng tiền được vận chuyển đạt khoảng 2.570 tỷ đồng (hơn 100 triệu USD). Ngân hưởng lợi 1,25 tỷ đồng sau khi trừ chi phí, trong khi Đại trực tiếp tham gia chuyển hơn 160.000 USD.
Tiệm vàng Đức Long là một mắt xích quan trọng trong đường dây rửa tiền quy mô lớn do Mai Vũ Minh, cùng hai đối tượng người Nigeria là Okoye Christian Ikechukwu và Eneh Davidson Caleb, cầm đầu. Nhóm này sử dụng công nghệ cao để xâm nhập email của các doanh nghiệp, tạo hộp thư giả gần giống email thật nhằm lừa đảo, thay đổi tài khoản thanh toán và chiếm đoạt tiền.
Tại Việt Nam, nhóm Minh lập gần 300 công ty “ma” mang tên gần giống đối tác nước ngoài, mở tài khoản để nhận tiền. Số tiền chiếm đoạt được chuyển đổi sang tiền Việt, luân chuyển qua nhiều tài khoản cá nhân, rút tiền mặt và đưa đến tiệm vàng Đức Long hoặc cơ sở Yến Sào Kingfood để hợp thức hóa, sau đó chuyển ra nước ngoài, chủ yếu qua Campuchia.
Cơ quan điều tra xác định nhóm Minh đã chiếm đoạt hơn 1.100 tỷ đồng qua hình thức này. Tổng cộng, đường dây rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới liên quan đến tiệm vàng Đức Long đạt hơn 4.150 tỷ đồng (khoảng 160 triệu USD).
Ngoài cáo buộc về tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới, cơ quan điều tra phát hiện tiệm vàng Đức Long thực hiện các giao dịch đổi ngoại tệ lấy tiền mặt với tổng giá trị hơn 1.540 tỷ đồng và 7 triệu USD. Các giao dịch này không có hóa đơn, chứng từ, không kê khai thuế, vi phạm quy định về quản lý ngoại hối. Hiện, nhà chức trách đang mở rộng điều tra để làm rõ trách nhiệm hình sự của các đối tượng liên quan, đặc biệt là Duyên – đầu mối quan trọng tại Campuchia.
Tháng 4/2024, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (PC01) Công an TP HCM đã triệt phá đường dây này, bắt giữ nhiều đối tượng và thu giữ hơn 9 tỷ đồng, 1,5 triệu USD cùng nhiều ngoại tệ khác chuẩn bị chuyển ra nước ngoài. Đến nay, 21 người bị đề nghị truy tố về các tội Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Vụ án cho thấy sự tinh vi của các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, đồng thời đặt ra thách thức lớn trong công tác quản lý ngoại hối và ngăn chặn rửa tiền tại Việt Nam. Cơ quan chức năng đang tiếp tục phối hợp quốc tế để truy bắt các đối tượng còn lại và làm rõ toàn bộ hoạt động của mạng lưới này.
Tác giả: Hồng Nhung
