Theo tờ trình do Bộ Công Thương soạn thảo, Nghị định 72 hiện hành quy định cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân đã mang lại sự minh bạch và linh hoạt trong việc điều chỉnh giá điện thời gian qua. Tuy nhiên, qua thực tiễn triển khai, một số nội dung cần được sửa đổi để đảm bảo tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ trong sản xuất và cung ứng điện.
Cụ thể, EVN đề xuất bổ sung quy định cho phép thu hồi các khoản chi phí phục vụ trực tiếp cho sản xuất điện mà trước đây chưa được bù đắp đầy đủ, dựa trên kết quả kiểm toán chi phí sản xuất kinh doanh điện hoặc báo cáo tài chính hàng năm. Việc này nhằm giúp doanh nghiệp thu hồi đủ chi phí, bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh, đồng thời phù hợp với nguyên tắc giá điện phải phản ánh kịp thời biến động đầu vào theo Luật Điện lực 2024.
Báo cáo của EVN cho biết, khoản lỗ lũy kế khoảng 50.029 tỷ đồng trong giai đoạn 2022-2023 chủ yếu do ảnh hưởng từ tình hình địa chính trị toàn cầu, khiến chi phí mua điện tăng cao. Đến nay, con số lỗ còn lại khoảng 44.792 tỷ đồng. EVN kiến nghị Bộ trưởng Công Thương báo cáo Thủ tướng cho phép phân bổ khoản lỗ này vào giá điện bình quân.
Ngoài ra, dự thảo cũng đề xuất tính toán các chi phí khác chưa được bù đắp, bao gồm: chi phí phục vụ sản xuất điện từ năm 2022 trở đi theo báo cáo kiểm toán; chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa phân bổ; và chênh lệch tỷ giá chưa thanh toán cho các nhà máy điện theo hợp đồng mua bán. EVN sẽ đề xuất phương án phân bổ cụ thể, báo cáo Bộ Công Thương xem xét, và có thể lấy ý kiến từ Bộ Tài chính nếu cần.
Bộ Công Thương nhấn mạnh, việc sửa đổi Nghị định 72 nhằm hoàn thiện cơ chế tính toán và điều chỉnh giá điện, đảm bảo giá phản ánh sát thực tế biến động đầu vào, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt Luật Điện lực số 61/2025/QH15 và các quy định liên quan. Phạm vi sửa đổi tập trung vào điểm g khoản 2 Điều 4 của Nghị định 72, giữ nguyên đối tượng áp dụng.
Dự thảo nêu rõ, các tiêu chí chi phí phải rõ ràng, công khai, minh bạch và khả thi, bao gồm cả những khoản phát sinh do nguyên nhân khách quan mà doanh nghiệp không kiểm soát được. Việc này được cho là phù hợp với Điều 32 Luật Điện lực, nhấn mạnh giá điện phải bù đắp chi phí hợp lý, đảm bảo lợi nhuận hợp lý để bảo toàn vốn kinh doanh, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và mức độ cạnh tranh thị trường điện.
Hiện tại, dự thảo đang chờ Chính phủ xem xét và phê duyệt. Nếu được thông qua, đây sẽ là bước điều chỉnh quan trọng giúp EVN vượt qua khó khăn tài chính, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến giá điện bán lẻ, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng về tác đ
Tác giả: Hồng Nhung
