Hội đồng 9 thẩm phán Tòa Hiến pháp Thái Lan kết luận rằng bà Paetongtarn không đáp ứng các tiêu chuẩn đạo đức cần thiết của một thủ tướng. Cuộc gọi với ông Hun Sen bị coi là "gây mất lòng tin, đặt lợi ích cá nhân trên lợi ích quốc gia" và làm suy giảm uy tín của Thái Lan. Phán quyết nhấn mạnh rằng hành động của bà khiến công chúng nghi ngờ bà đứng về phía Campuchia trong bối cảnh căng thẳng biên giới giữa hai nước.
Cuộc điện đàm, kéo dài khoảng 17 phút, được ghi âm để đảm bảo minh bạch. Tuy nhiên, một đoạn ghi âm dài 9 phút bị rò rỉ, trong đó bà Paetongtarn gọi ông Hun Sen là "chú" và mô tả Tư lệnh Quân khu 2 Thái Lan là "thuộc phe đối lập". Các nghị sĩ bảo thủ cáo buộc bà "nhún mình" trước Campuchia, làm tổn hại danh tiếng quân đội và vi phạm các điều khoản hiến pháp về tính chính trực của lãnh đạo.
Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra phát biểu trong cuộc họp báo tại Bangkok ngày 19/6/2025. (Ảnh: AFP)
Phát biểu sau phán quyết, bà Paetongtarn chấp nhận quyết định của tòa và khẳng định mục đích cuộc gọi là vì lợi ích quốc gia. "Tôi gọi để bảo vệ mạng sống của người dân, bao gồm cả thường dân và binh sĩ, chứ không vì lợi ích cá nhân," bà nói với báo chí. Bà kêu gọi các bên, từ chính phủ, phe đối lập đến người dân, cùng xây dựng sự ổn định chính trị để tránh thêm biến động.
Bà Paetongtarn, con gái cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, được bầu làm thủ tướng vào tháng 8/2024, trở thành lãnh đạo trẻ nhất trong lịch sử Thái Lan. Tuy nhiên, chỉ một năm sau, bà bị đình chỉ chức vụ vào ngày 1/7/2025 sau vụ rò rỉ đoạn ghi âm. Vụ việc không chỉ làm lung lay chính phủ liên minh của bà mà còn đẩy quan hệ Thái Lan - Campuchia vào khủng hoảng. Tháng 7/2025, một cuộc đụng độ quân sự nghiêm trọng ở biên giới đã khiến ít nhất 43 người thiệt mạng và 300.000 người dân phải sơ tán.
Sau khi bị đình chỉ, bà Paetongtarn tiếp tục đảm nhiệm vai trò Bộ trưởng Văn hóa. Một số đảng trong liên minh đã rút lui, khiến chính phủ suýt sụp đổ. Quốc hội Thái Lan hiện phải tiến hành bầu thủ tướng mới, trong khi Phó Thủ tướng Phumtham Wechayachai và nội các tạm thời điều hành đất nước.
Bà Paetongtarn là thành viên thứ ba của gia tộc Shinawatra giữ chức thủ tướng, sau cha bà, ông Thaksin Shinawatra (2001-2006), và cô ruột Yingluck Shinawatra (2011-2014). Cả hai cựu thủ tướng này cũng bị lật đổ thông qua các cuộc đảo chính quân sự, lần lượt vào năm 2006 và 2014. Ông Thaksin trở về Thái Lan vào tháng 8/2023 sau hơn một thập kỷ sống lưu vong, trong khi bà Yingluck sống lưu vong từ năm 2017.
Phán quyết phế truất bà Paetongtarn được dự báo sẽ làm sâu sắc thêm bất ổn chính trị tại Thái Lan, nơi công chúng ngày càng lo ngại về tình trạng cải cách đình trệ và tăng trưởng kinh tế yếu. Quá trình bầu thủ tướng mới có thể kéo dài, trong khi các thách thức về chính trị và quan hệ ngoại giao với Campuchia vẫn chưa có lời giải.
Tác giả: Hồng Nhung
