Sau hai ngày họp kín của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), Fed công bố quyết định vào chiều 17/9 (giờ địa phương). Đây là lần cắt giảm đầu tiên kể từ ba đợt liên tiếp cuối năm 2024, khi cơ quan này tạm dừng để theo dõi sát sao diễn biến lạm phát và thị trường lao động. Trong tuyên bố chính thức, Fed nhận định: "Các chỉ số gần đây cho thấy tăng trưởng kinh tế đã chậm lại trong nửa đầu năm. Việc làm mới tăng chậm hơn, tỷ lệ thất nghiệp nhích lên nhưng vẫn ở mức thấp. Lạm phát đã tăng tốc và hiện vẫn ở mức khá cao."
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell phát biểu tại cuộc họp báo ngày 17/9/2025. (Nguồn: Reuters)
Chủ tịch Fed Jerome Powell, trong cuộc họp báo sau đó, mô tả động thái này là một phần của "quản lý rủi ro" (risk management), nhằm cân bằng giữa mục tiêu kiểm soát lạm phát 2% và hỗ trợ việc làm tối đa. Ông nhấn mạnh rằng Fed sẽ tiếp tục theo dõi dữ liệu mới, bao gồm tác động từ các chính sách thuế nhập khẩu mà ông Trump đã công bố gần đây, vốn có thể đẩy lạm phát lên tạm thời nhưng không ảnh hưởng dài hạn.
Quyết định nhận được sự ủng hộ từ đa số thành viên FOMC, song có một phiếu bất đồng nổi bật: Thống đốc Stephen Miran – người vừa được Thượng viện phê chuẩn vào vị trí thành viên tạm thời theo đề cử của ông Trump – ủng hộ cắt giảm mạnh tay hơn, lên 50 điểm cơ bản (0,5%). Sự bất đồng này phản ánh chia rẽ nội bộ, đặc biệt trong bối cảnh Fed đối mặt với sức ép chính trị lớn. Chỉ một ngày trước cuộc họp, Tòa phúc thẩm Liên bang đã bác bỏ nỗ lực của Tổng thống Trump sa thải Thống đốc Lisa Cook vì cáo buộc gian lận vay thế chấp, khẳng định quyền độc lập của Fed. Các nhà phân tích cho rằng, cuộc họp lần này là "kỳ lạ nhất" trong lịch sử gần đây, khi cơ quan trung ương đứng giữa lằn ranh kinh tế và chính trị.
Biểu đồ lãi suất tham chiếu trung bình của Fed từ năm 1995 đến 2025. (Nguồn: Reuters)
Về triển vọng tương lai, Fed dự báo sẽ cắt giảm thêm 50 điểm cơ bản trong phần còn lại của năm 2025, với hai cuộc họp sắp tới vào tháng 10 và 12. Các quan chức còn lạc quan hơn về tăng trưởng kinh tế, nâng dự báo GDP năm nay lên 1,6% từ 1,4% hồi tháng 6. Tỷ lệ thất nghiệp cuối năm ước tính ở 4,5%, trong khi Chỉ số Chi tiêu Cá nhân (PCE) – thước đo lạm phát yêu thích của Fed – dự kiến đạt 3% năm nay và giảm còn 2,6% năm 2026. Đến năm 2027, lãi suất có thể tiếp tục hạ thêm 25 điểm cơ bản, theo kịch bản cơ sở.
Lãi suất tham chiếu của Fed – áp dụng cho các khoản vay qua đêm giữa ngân hàng – không trực tiếp ảnh hưởng đến người tiêu dùng, nhưng sẽ lan tỏa đến lãi suất vay thế chấp, thẻ tín dụng và tiết kiệm. Việc hạ lãi suất làm chi phí vay rẻ hơn, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư và tuyển dụng, đồng thời thúc đẩy chi tiêu cá nhân khi gửi tiết kiệm kém hấp dẫn hơn. Tuy nhiên, trong bối cảnh lạm phát dai dẳng, động thái này cũng có thể khuyếch đại rủi ro giá cả leo thang.
Phản ứng thị trường ngay lập tức cho thấy sự biến động. Cả ba chỉ số chính của Phố Wall – Dow Jones Industrial Average (DJIA), S&P 500 và Nasdaq Composite – đều tăng vọt sau thông báo, trước khi đảo chiều đóng cửa hỗn hợp: DJIA nhích lên 0,7%, trong khi S&P 500 giảm 0,3% và Nasdaq lùi 0,6%. Giá vàng thế giới, tài sản trú ẩn an toàn, chạm mức kỷ lục 3.708 USD/ounce trước khi điều chỉnh về 3.684 USD. Lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm tăng nhẹ, phản ánh kỳ vọng nới lỏng chính sách.
Các chuyên gia nhận định rằng, quyết định của Fed là tín hiệu khởi đầu cho chu kỳ nới lỏng, nhưng đường đi phía trước vẫn đầy bất định do rủi ro địa chính trị và chính sách thương mại. Với thị trường lao động Mỹ đang có dấu hiệu suy yếu – như báo cáo việc làm mới nhất cho thấy tăng trưởng chậm – Fed có thể buộc phải hành động quyết liệt hơn nếu dữ liệu tiếp theo không khả quan.
Tác giả: Hồng Nhung
