Trận mưa lớn kéo dài ngày 30/9 đã khiến nhiều khu vực tại Hà Nội chìm trong biển nước, gây ùn tắc giao thông và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của người dân. Trao đổi với báo chí, ông Lê Văn Du, Trưởng phòng Quản lý Hạ tầng cấp, thoát nước thuộc Sở Xây dựng Hà Nội, thay mặt đơn vị gửi lời xin lỗi: “Chúng tôi rất tiếc về những bất tiện mà người dân phải chịu đựng và mong nhận được sự thông cảm, chia sẻ từ cộng đồng.”
Lượng mưa cực lớn, vượt xa khả năng tiêu thoát của hệ thống hạ tầng, đã gây ngập nặng nhiều tuyến phố Hà Nội vào ngày 30/9. (Ảnh: CAND)
Theo ông Du, nguyên nhân chính của tình trạng ngập úng là do lượng mưa cực lớn, vượt xa khả năng tiêu thoát của hệ thống hạ tầng hiện tại. Hệ thống thoát nước đô thị Hà Nội được thiết kế để chịu được trận mưa có cường độ 310mm trong 2 ngày. Tuy nhiên, trong ngày 30/9, nhiều khu vực ghi nhận lượng mưa kỷ lục, như Ô Chợ Dừa với 527,2mm (vượt 170% công suất thiết kế) và Hai Bà Trưng với 407,7mm (vượt 131,5%). Khi hệ thống quá tải, nước mưa không thoát kịp, tràn ra mặt đường và dồn về các khu vực trũng thấp, gây ngập sâu tại nhiều tuyến phố.
Nhiều khu vực tại Hà Nội tới hôm 1/10 vẫn ngập dù đã tạnh mưa. (Ảnh: Vietnamnet)
Bên cạnh yếu tố thời tiết cực đoan, Sở Xây dựng thẳng thắn thừa nhận những tồn tại trong hạ tầng thoát nước. Hiện nay, hệ thống này vẫn đang trong quá trình đầu tư xây dựng, chưa hoàn thiện và thiếu đồng bộ. Nhiều công trình đầu mối và hồ điều hòa theo quy hoạch bị chậm tiến độ. Đặc biệt, tại các khu đô thị mới, hạ tầng thoát nước chưa được kết nối đồng bộ với hệ thống chung. Một số khu vực có cốt nền thấp hơn so với xung quanh, khiến nước từ các nơi khác đổ về nhanh chóng khi mưa lớn, gây ngập cục bộ nghiêm trọng.
Ngoài ra, các nguồn xả và trạm bơm đầu mối theo quy hoạch chưa được xây dựng hoàn chỉnh, làm giảm khả năng tiêu thoát nước của thành phố. Những hạn chế này đã làm trầm trọng thêm tình trạng ngập úng trong trận mưa lịch sử vừa qua.
Để đối phó với tình hình, Sở Xây dựng đã triển khai các biện pháp ứng phó từ sớm. Từ ngày 27/9, các đơn vị thoát nước đã được chỉ đạo bơm hạ mực nước trên hệ thống và các hồ nội thành để tăng khả năng trữ nước. Toàn bộ lực lượng hơn 2.479 người cùng hơn 500 máy móc, thiết bị đã được huy động ứng trực liên tục. Sở cũng phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường để điều chỉnh mực nước trên các sông, mương và hồ thủy lợi, hỗ trợ tiêu thoát nước.
Hiện tại, các đơn vị đang tổ chức ứng trực 24/24, tập trung nhân lực và thiết bị tại các điểm ngập úng. Các công trình đầu mối thoát nước được vận hành tối đa công suất, ưu tiên đưa nước từ lưu vực sông Tô Lịch về trạm bơm Yên Sở thông qua các cửa điều tiết hồ điều hòa.
Về lâu dài, Sở Xây dựng đã đề xuất lên UBND TP Hà Nội nhiều giải pháp cụ thể. Trong đó, ưu tiên xây dựng các công trình xử lý ngập úng cục bộ, như bể chứa nước ngầm tại các khu đất công, công viên, vườn hoa, kết hợp với các trạm bơm chuyển bậc. Đặc biệt, trong quá trình lập Quy hoạch cao độ nền và thoát nước Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065, Sở sẽ tính toán lại các kịch bản ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt là các trận mưa có cường độ vượt mức 310mm/2 ngày, nhằm nâng cao khả năng chống chịu của thành phố trước những sự kiện thời tiết cực đoan trong tương lai.
Sở Xây dựng Hà Nội một lần nữa bày tỏ sự đồng cảm với những khó khăn mà người dân phải đối mặt và cam kết nỗ lực khắc phục hậu quả, đồng thời cải thiện hạ tầng để giảm thiểu rủi ro trong tương lai. Lãnh đạo Sở hy vọng tiếp tục nhận được sự thông cảm và đồng hành từ người dân Thủ đô để cùng xây dựng một thành phố bền vững hơn trước những thách thức của biến đổi khí hậu.
Tác giả: Hồng Nhung
