Theo thống kê của Bộ y tế, hàng năm, trên cả nước có hàng triệu thanh niên bước vào độ tuổi kết hôn. Trong khi đó theo ước tính, mỗi năm Việt Nam có khoảng 22 nghìn đến 30 nghìn trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh với các bệnh phổ biến như: Down, hội chứng Edwards, dị tật ống thần kinh, suy giáp bẩm sinh, thiếu men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, tan máu bẩm sinh thể nặng và các bệnh lý di truyền, dị tật bẩm sinh khác. Để ngăn chặn rủi ro trong sinh sản thì việc khám sức khỏe trước khi kết hôn cũng như sàng lọc trước và sau khi em bé chào đời là vô cùng quan trọng.
Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân được ví như “nền móng” vững chắc của hạnh phúc lứa đôi. Về mặt cộng đồng, khám sức khỏe trước khi kết hôn, hay còn gọi là sàng lọc tiền hôn nhân được xem là một biện pháp giúp nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản và tạo tiền đề cho một cuộc hôn nhân khỏe mạnh. Trao đổi về vấn đề này, bác sỹ Nguyễn Thị Ngọc Yến, Giám đốc Trung tâm Pháp y Hà Nội cho biết:" Lợi ích lớn nhất của khám tiền hôn nhân là giúp đánh giá sức khỏe tổng quát và sức khỏe sinh sản của các cặp đôi trước khi bước vào đời sống hôn nhân. Tiền hôn nhân là giai đoạn từ lúc một người bắt đầu có khả năng sinh sản đến khi kết hôn, bao gồm cả trẻ vị thành niên, cho đến những người lớn tuổi hơn (thậm chí 30 - 40 tuổi) chưa kết hôn. Đây đều là những đối tượng cần quan tâm đến vấn đề chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân. Khi khám sức khỏe tiền hôn nhân, các cặp đôi sẽ được kiểm tra, tư vấn về các vấn đề như: sức khỏe sinh sản, tiêm ngừa, thuốc đã và đang sử dụng, các vấn đề về sức khỏe mãn tính... Bên cạnh đó , người thăm khám còn biết thêm những thông tin hữu ích về việc ngăn ngừa dị tật bẩm sinh cho thai nhi, cải thiện sức khỏe, theo dõi chu kỳ kinh nguyệt cùng những kiến thức cơ bản để chuẩn bị mang thai an toàn"
Có thể thấy, trong những năm gần đây, “khám sức khỏe tiền hôn nhân” đã trở thành khái niệm gần gũi với một bộ phận các bạn trẻ. Khi được hỏi về việc có quan tâm đến việc khám sức khỏe tiền hôn nhân, bạn Trần Vũ Nhật Trà (20 tuổi - sinh viên) cho biết: “Bản thân mình đã có tìm hiểu về việc khám tiền hôn nhân này rồi. Mình nhận thấy đây là việc làm mang lại nhiều lợi ích cho cả nam và nữ, giúp chúng ta hiểu rõ về sức khỏe của người bạn đời, từ đó có thể có những biện pháp cải thiện để sinh ra những em bé khoẻ mạnh. Chắc chắn trong tương lai, khi mình có ý định kết hôn thì mình và chồng tương lai sẽ đi khám.”
Cùng quan điểm với Nhật Trà, bạn Hoàng Võ Khánh Ngà (20 tuổi - sinh viên) cũng chia sẻ: “Mình nghĩ là ai cũng nên đi khám tiền hôn nhân để có thể tránh được những rủi ro về sau. Với mình khám tiền hôn nhân sẽ giúp cả mình và chồng tương lai chuẩn bị tốt về cả sức khoẻ tinh thần lẫn thể chất để chủ động hơn trong cuộc sống sau này.”
Trên thực tế tỉ lệ các cặp đôi khám sức khỏe tiền hôn nhân lại chưa cao, đa phần là các cặp đôi kết hôn có yếu tố nước ngoài tham gia khám theo quy định của pháp luật.
Cũng có nhiều người mang tâm lý e ngại khám sức khỏe trước khi kết hôn, do sợ nếu phát hiện bệnh sẽ ảnh hưởng hạnh phúc lứa đôi. Nhiều người trẻ khi được bạn đời đề nghị về việc khám tiền hôn nhân thì có tâm lý tự ái và tổn thương vì cho rằng đối phương không tin tưởng mình. Chính vì vậy nhiều cặp đôi bước vào hôn nhân một cách “hồn nhiên”, không có ý thức về việc khám sức khỏe để chuẩn bị một thể chất cũng như tinh thần tốt cho một cuộc sống mới. Tuy nhiên, một thực tế diễn ra khá phổ biến hiện nay là ngày càng có nhiều cặp vợ chồng gặp vấn đề về sức khỏe sinh sản sau nhiều năm kết hôn. Bởi vậy, khám sức khỏe tiền hôn nhân sẽ là bước đệm giúp cho chính các cặp đôi biết được tổng thể tình trạng sức khỏe của bản thân và bạn đời, từ đó giúp phát hiện nhanh chóng các căn bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.
Khám sức khỏe tiền hôn nhân được thực hiện bắt buộc ở một số nước trên thế giới. Tuy nhiên, tại Việt Nam, chưa có một văn bản pháp luật nào quy định bắt buộc phải tiến hành khám sức khỏe kết hôn mới được phép đăng ký kết hôn.
Không chỉ mang lại lợi ích cho các cặp vợ chồng trong cuộc sống hôn nhân mà việc khám sức khỏe tiền hôn nhân còn có ý nghĩa quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng dân số, góp phần làm giảm áp lực xã hội.
Khám sức khỏe tiền hôn nhân đang dần trở thành xu thế tất yếu trước khi kết hôn, đây là hoạt động mang ý nghĩa nhân văn cao cần được phát triển và mở rộng hơn nữa nhằm giảm thiểu bệnh tật ở trẻ sơ sinh, góp phần xây dựng một thế hệ tương lai khỏe mạnh. Chính vì vậy, mỗi gia đình, mỗi cặp nam, nữ đến tuổi kết hôn nên chủ động tham gia khám sức khỏe tiền hôn nhân để góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, khỏe mạnh và bảo vệ thế hệ tương lai.
Tác giả: Hoàng Hương Giang
