Theo ghi nhận từ một số trang trại chăn nuôi lớn tại Hà Nội, giá lợn hơi trong tuần trước dao động ở mức 78.000 đồng/kg, nhưng chỉ sau vài ngày, đến hôm nay, con số này đã giảm mạnh xuống dưới 69.000 đồng/kg. Sự sụt giảm nhanh chóng này khiến không ít người chăn nuôi rơi vào cảnh bối rối. Bà Ngô Thị Chinh, một hộ chăn nuôi tại xã Thịnh Đức, thành phố Thái Nguyên, chia sẻ: “Nhiều bà con tuần trước còn giữ lợn lại, không bán vội vì hy vọng giá sẽ tăng. Nhưng đến tuần này, thấy giá giảm mạnh, ai nấy đều vội vàng bán ra, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu cục bộ và giá càng trượt dốc.”(vtv.vn)
Hiện tượng này phần nào cho thấy tâm lý “găm hàng” của người chăn nuôi khi giá có xu hướng tăng, nhưng khi thị trường đảo chiều, họ lại đồng loạt xả hàng, vô tình đẩy giá xuống thấp hơn. Đây là một vòng luẩn quẩn khiến thị trường thịt lợn trở nên bất ổn, không chỉ ảnh hưởng đến người chăn nuôi mà còn tác động trực tiếp đến người tiêu dùng.
Theo số liệu từ Cục Chăn nuôi và Thú y, tổng đàn lợn cả nước hiện đạt gần 30 triệu con, một con số cho thấy nguồn cung thịt lợn đang dần ổn định sau những biến động từ dịch tả lợn châu Phi trước đây. Tuy nhiên, dù nguồn cung không thiếu, giá bán lẻ thịt lợn tại các chợ và siêu thị vẫn ở mức cao, trong khi người chăn nuôi chỉ thu về khoảng 25-30% lợi nhuận từ giá bán cuối cùng. Phần lớn giá trị gia tăng rơi vào tay các khâu trung gian, từ thương lái đến hệ thống phân phối.
Hiện tượng này không mới, nhưng nó phản ánh một thực tế đáng lo ngại: thị trường thịt lợn đang bị “méo mó” bởi sự thiếu minh bạch và mất cân đối trong chuỗi cung ứng. Người tiêu dùng phải trả giá đắt, trong khi người trực tiếp sản xuất lại không được hưởng lợi tương xứng khi giá tăng. Điều này đặt ra câu hỏi lớn về hiệu quả quản lý và vai trò điều tiết của các cơ quan chức năng.
Ông Nguyễn Tiến Thoả, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, bày tỏ sự nghi ngờ về tính chính xác của các số liệu thống kê hiện nay. Ông cho rằng, dù báo cáo từ các cơ quan chức năng khẳng định nguồn cung đủ để đáp ứng nhu cầu, thực tế tại các cơ sở chăn nuôi lại cho thấy điều ngược lại. “Các trang trại đều nói rằng số liệu trên giấy tờ không phản ánh đúng tình hình thực tế. Tôi đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần tổ chức khảo sát, điều tra cụ thể để có dữ liệu chính xác, thay vì chỉ dựa vào con số sổ sách,” ông Thoả nhấn mạnh.
Lời kêu gọi này không chỉ là một góp ý, mà còn là lời cảnh báo về nguy cơ mất kiểm soát nếu chính sách được xây dựng dựa trên những thông tin thiếu thực tiễn. Một thị trường ổn định không thể chỉ dựa vào báo cáo, mà cần những con số phản ánh đúng hơi thở của người chăn nuôi và người tiêu dùng.
Trước những bất cập trên, ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, khẳng định cam kết của cơ quan này trong việc đảm bảo nguồn cung thịt lợn. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng giá cả là yếu tố do thị trường quyết định. “Để ổn định giá, điều quan trọng nhất là phải xây dựng được chuỗi liên kết sản xuất từ trang trại đến bàn ăn. Chỉ khi các khâu trong chuỗi này gắn kết chặt chẽ, lợi ích giữa người sản xuất và người tiêu dùng mới được cân bằng,” ông Đăng nhấn mạnh.
Liên kết chuỗi không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào khâu trung gian, mà còn tăng tính minh bạch trong việc định giá. Đây là hướng đi mà nhiều quốc gia đã áp dụng thành công, và Việt Nam cũng không thể đứng ngoài xu thế nếu muốn xây dựng một thị trường thịt lợn bền vững.
Thịt lợn không chỉ là một món ăn quen thuộc trên mâm cơm người Việt, mà còn là một chỉ số quan trọng phản ánh sức khỏe của nền kinh tế. Giá cả của nó không chỉ đơn thuần là câu chuyện cung cầu, mà còn là bài toán về năng lực quản lý, sự nhạy bén trong phản ứng chính sách và khả năng điều phối lợi ích giữa các bên liên quan.
Trong bối cảnh tháng 4 đang đến gần, Chính phủ cần nhanh chóng triển khai các biện pháp cụ thể như tăng cường kiểm soát khâu phân phối, hỗ trợ người chăn nuôi tiêu thụ sản phẩm và xây dựng các kênh kết nối trực tiếp giữa sản xuất và tiêu dùng. Chỉ khi các giải pháp này được thực hiện đồng bộ, thị trường thịt lợn mới có thể đạt được sự ổn định cần thiết, mang lại lợi ích lâu dài cho cả người chăn nuôi lẫn người tiêu dùng.
Hành trình từ trang trại đến bàn ăn của miếng thịt lợn không chỉ là câu chuyện giá cả, mà còn là lời nhắc nhở rằng, sự cân bằng lợi ích giữa các bên chính là nền tảng cho một thị trường lành mạnh và một nền kinh tế bền vững. Với quyết tâm của Chính phủ và sự phối hợp từ các bên liên quan, hy vọng tháng 4 sẽ đánh dấu một bước ngoặt trong nỗ lực bình ổn giá thịt lợn tại Việt Nam.
Tác giả: Hồng Nhung
